Titel: Jaap Kistemaker en uraniumverrijking in Nederland 1945 – 1962
Spreker: dr. A.H. Streefland
Datum: Januari 2018
Plaats: Science Centre van de TU Delft, Mijnbouwstraat 120,
2628 RX Delft.
Samenvatting van de voordracht:
Al direct na de oorlog begon Jaap Kistemaker in Amsterdam een onderzoek naar het verrijken van uranium. In de natuur komt deze gelige stof in verschillende isotopen voor. Slechts één van deze isotopen werd echter geschikt geacht voor atoomwapens en energiewinning. De verwachtingen waren dan ook zeer hooggespannen. Kistemaker werd aangesteld binnen de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie, in eerste instantie onder de hoogleraar Cornelis Jan Bakker. Later kreeg hij een eigen laboratorium tot zijn beschikking – het Laboratorium voor Massaspectrografie in Amsterdam. Tegenwoordig heet dit laboratorium AMOLF (FOM Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica). Hoe werd er in het naoorlogse Nederland vormgegeven aan de wens om uranium te kunnen verrijken? Waar kwam deze wens eigenlijk vandaan? En wat werd er vervolgens mee gedaan? Welke rol speelde de Koude Oorlog met al zijn geheimhoudingssentimenten, spionage en Amerikaanse hegemonie? En hoe positioneerde een wetenschapper in witte laboratoriumjas, die zich graag profileerde als eenvoudige boerenzoon, zich in deze grote kwesties? .
Informatie over de spreker, dr. A.H. Streefland
Abel Streefland studeerde natuurkunde en vervolgens wetenschapsgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht. September jongsleden promoveerde hij aan de Universiteit Leiden op een proefschrift over Jaap Kistemaker en de geschiedenis van uraniumverrijking in Nederland tussen 1945 en 1962. Tussendoor schreef hij voor Teylers Museum in Haarlem een boekje over de Haarlemse jaren van de theoretisch fysicus Hendrik Antoon Lorentz. Sinds november 2016 is hij als universiteitshistoricus verbonden aan de Library van de Technische Universiteit Delft.