Vanwege de ontwikkeling van het Corona virus in Nederland en de recente overheidsmaatregelen in deze, kan de presentatie van zaterdag 4 april met thema “Verdwenen spoorlijnen”, alsmede de direct daaraan voorafgaande Algemene LedenVergadering van Histechnica, NIET DOORGAAN.
Conform de maatregelen aangekondigd door de overheid is ook het Science Centre van de TU Delft, waar de bijeenkomst zou worden gehouden, is in ieder geval tot en met maandag 6 april “op slot”.
Voor de presentatie “Verdwenen spoorlijnen” en voor de Algemene LedenVergadering van Histechnica zal naar een nieuwe datum worden gezocht.
Titel: Verdwenen spoorlijnen
Sprekers: Victor Lansink en Michiel ten Broek
Datum: zaterdag 4 april 2020
Locatie: Science Centre van de TU Delft, Mijnbouwstraat 120
2628 RX Delft
Programma
- 09.45 uur: Gebouw open; ontvangst met koffie
- 10.00 uur: Algemene LedenVergadering van de vereniging Histechnica
gevolgd door: - 11.00 uur: Voordracht door Victor Lansink en Michiel ten Broek
- 11:50 uur: Pauze
- 12:15 uur: Vervolg van voordracht / afsluitende discussie
- 12:45 uur: Einde bijeenkomst. gevolgd door uitreiking reisbescheiden voor de deelnemers aan de Studiereis naar Turijn en Bologna van 19 tot 25 april 2020.
Samenvatting van de voordracht
Ooit kende het spoorwegnet een veel grotere omvang dan nu het geval is. Al vanaf de jaren ’30 zijn tientallen spoorlijnen opgeheven omdat hun economische rendement beneden de verwachtingen bleef of omdat andere transportmiddelen effectiever of goedkoper bleken. Na de opheffing volgde meestal het opbreken van de spoorlijn, maar een opgebroken spoorlijn verdwijnt nooit helemaal uit het landschap. Vrijwel altijd zijn er resten van bruggetjes en oude hectometerpalen te vinden of is het tracé nog herkenbaar in de vorm van een begroeide dijk of perceelscheiding. Ook kan men het verloop van een verdwenen spoorlijn soms herkennen aan de hand van ogenschijnlijk onlogische omleggingen van andere infrastructuur, zoals wegen en sloten.
Al meer dan 25 jaar trekken Michiel ten Broek en Victor Lansink er regelmatig op uit om gewapend met fotocamera’s, oude kaarten en tekeningen de restanten aan het licht te brengen die van een verdwenen spoorlijn in het veld zijn terug te vinden. Zij leggen daarbij een boeiend stuk sociaaleconomische geschiedenis bloot en ook is hun onderzoek vaak van nut gebleken bij het waarderen van cultuurhistorisch waardevol erfgoed. Ook doen zij veel aanvullend historisch onderzoek in archieven. Maar voorop staat bij hen het plezier dat het schept om in dicht struikgewas de restanten van een half ingestort bruggetje bloot te leggen of het verloop van een oude spoordijk te bepalen aan de hand van afwijkingen in de begroeiing. Lansink en Ten Broek steken ook regelmatig de grens over, want in het buitenland zijn de relicten (ze spreken ook wel van: ‘railicten’) van verdwenen spoorlijnen vaak nog veel spectaculairder. Ten Broek en Lansink struinen soms met gevaar voor eigen leven door ruïneuze locomotiefloodsen in desolate industriesteden of wagen zich in kilometerslange verlaten spoortunnels waar nooit daglicht komt, maar waarin zij toch verrassende foto’s weten te maken. Sinds 2004 publiceren Lansink en Ten Broek hun ervaringen op de website railtrash.net en in 2016 verscheen hun boek “Atlas van de Verdwenen Spoorlijnen in Nederland”, met rijk geïllustreerde beschrijvingen van meer dan 1000 km. aan verdwenen spoorlijnen in Nederland. Tijdens de lezing op 4 april zullen Lansink en Ten Broek vertellen over hun onderzoeksmethodes en laten zien wat speurtochten langs verdwenen spoorlijnen zo boeiend maakt.
Informatie over de sprekers
Victor Lansink (Doetinchem, 1970) is fotograaf en kunsthistoricus en werkzaam als beheerder van de collectie historisch beeldmateriaal van Het Utrechts Archief. Hij publiceert regelmatig over spoorwegen en over de geschiedenis van Utrecht.
Michiel ten Broek (Vlaardingen, 1953) werkte bijna 40 jaar bij NS en is tegenwoordig adviseur spoorwegtechniek bij het ingenieursbureau Arcadis. Hij was jarenlang redacteur bij diverse spoorwegtijdschriften.
Behalve de “Atlas van de Verdwenen Spoorlijnen” schreven Lansink en Ten Broek ook een boek over de boeiende geschiedenis van de infrastructuur van de spoorlijn Amsterdam-Utrecht die in 2018 175 jaar bestond. Momenteel werken Lansink en Ten Broek aan een boek over de Wederopbouwperiode van NS.
Komende activiteiten
- 19 t/m 25 april 2020: Studiereis naar Turijn en Bologna (reeds volgeboekt)
- zaterdag 5 september 2020:
Voordracht over Honderd jaar Stromingsleer in Nederland.
(Voordracht door dr.ir. Fons Alkemade)
- zaterdag 17 oktober 2020:
“Buitendag” naar Gent (België). Nadere informatie volgt t.z.t.