Titel: Van windkracht naar stoomkracht en van hout naar ijzer en beton in de Zaanse industrie
Spreker: dhr. Jur Kingma
Datum: Oktober 2014
Plaats: Science Centre van de TU Delft, Mijnbouwstraat 120,
2628 RX Delft
Samenvatting voordracht
In de Zaanstreek, ruwweg het gebied van ongeveer 10 kilomieter aan beide zijden van de Zaan, ontstond vanaf het begin van de 17de eeuw een vroeg industriegebied gebaseerd op windenergie. Zo’n 1200 windmolens zijn er sinds 1600 gebouwd. Er werd olie geslagen uit oliezaden, papier gemaakt uit lompen, graan gemalen, gerst en rijst gepeld, hennep gebeukt voor de zeildoekindustrie en er werden verfstoffen gemalen. Bijna een eeuw na de uitvindingen van James Watt verdrong de stoomkracht in de windkracht in de Zaanstreek. Daaraan vooraf ging een periode van bijna een halve eeuw van experimenteren. Niet alleen de energievoorziening veranderde, ook de transmissie-systemen, de werktuigen en de gebouwen veranderden. Houten kamwielsystemen werden vervangen door drijfwerken en houten molenschuren werden vervangen door bakstenen gebouwen met gietijzeren kolommen. Later ging beton een rol spelen als constructiemateriaal. Opvallend is de dat de traditionele molenmaker een belangrijke rol speelde in dit transitieproces.
Informatie over de spreker Jur Kingma ( Wormer, 1945), gepensioneerd huisarts.
Hr Kingma was eerder werkzaam als tropenarts in Tanzania. Naast zijn werkzaamheden als huisarts was hij bestuurlijk actief in de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. In 1981 was hij medeoprichter van de vereniging tot behoud van monumenten van bedrijf en techniek Zaanstreek. Die vereniging is opgegaan in de Verenging Zaans Erfgoed. Hr Kingma publiceerde op het gebied van de Zaanse industriegeschiedenis en maritieme geschiedenis en is lid van The Newcomen Society (London).